top of page
виньетка.png
Біяграфія
Анатоль
Кулеш

     Анатоль Фёдаравіч Кулеш (5.05. 1927 г., в. Збляны Лідскага р-на – 2014), педагог, гісторык, публіцыст, адзін з пачынальнікаў сучаснага лідскага краязнаўства.
       Шмат гадоў Анатоль Фёдаравіч Кулеш прысвяціў гісторыі роднага краю. Яго ўдзел у краязнаўчай рабоце можна падзяліць на тры перыяды: знаёмства з родным краем у дзіцячыя і школьныя гады, у час збору матэрыялаў для напісання дыпломнай работы пры заканчэнні геаграфічнага аддзялення фізіка-геаграфічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта на тэму “Фізіка-геаграфічная характарыстыка Лідскага раёна” і ў час работы пазаштатным экскурсаводам Лідскага бюро падарожжаў і экскурсій. У выніку шмат матэрыялаў апублікаваў у рэспубліканскіх, абласных і мясцовых перыядычных выданнях. 
       Працуючы настаўнікам геаграфіі ў школах горада, склаў фізіка-геаграфічны атлас Лідскага раёна. У яго ўвайшлі фізіка-геаграфічныя, геолага-геамарфалагічныя карты, геалагічны разрэз і комплексны геамарфалагічны і раслінны профіль тэрыторыі раёна. Склаў гіпсаметрычную крывую рэльефу раёна, ахарактарызаваў рэжым рэк: Нёмана, Дзітвы, Лідзейкі. У 1994 годзе выдаў кнігу “Горад Ліда: гісторыя, легенда, факты” – папулярны гістарычна-геаграфічны нарыс. Працаваў у складзе рабочай групы па напісанні кнігі “Памяць. Ліда. Лідскі раён”.

Кулеш Анатоль.jpg
3.png
1.png
2.png
Асноўныя творы

  1. Кулеш, А. Горад Ліда: гісторыя, легенда, факты : Папулярны гісторыка-геаграфічны нарыс / А. Ф. Кулеш. – Ліда, 1994. – 120 с. : іл.

  2. Кулеш, А. 17 верасня 1939г. – паваротны момант у жыцці беларусаў : уз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР / А. Кулеш // Лiда i Лiдчына: да 685-годдзя з дня заснавання горада: матэрыялы рэсп. навук.-практ. канф. / гал. рэд. А. Худык. – Ліда, 2009. – C. 141-145.

  3. Кляндзiнст, Ю. Маці: вочы ў вочы / Ю. Кляндзіст, запісаў А. Кулеш //  Лiдская газета. –  2003. – 20 вер. – С. 2. 

  4. Кулеш, А. А до смерти четыре шага / А. Кулеш //  Лiдская газета. – 2004. –  2 ліпеня. – С. 3. 

  5. Кулеш, А. Трагічны панядзелак 44-га года / А. Кулеш //  Лiдская газета. –  2004. – №100-101. – С. 2. 

  6. Кулеш, А. Час загадаў лятаць / А. Кулеш //  Звязда. – 2012. – 16 кастрычніка. – C. 6.

  7. Кулеш, А. А быў у нас яшчэ і ... Каганец: [беларускі мастак, паэт і пісьменнік Казімір-Рафал Кастравіцкі жыў у Лідзе падчас будаўніцтва чыгункі Смаленск-Мінск-Ліда-Ваўкавыск] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2003. – 7 чэрвеня. – С. 2.

  8. Кулеш, А. Адкуль пайшла капейка? : [да паяўлення ў абарачэнні разменнай рускай манеты – капейкі – мае дачыненне і наша Лідчына] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 14 лістапада. 

  9. Кулеш, А. Вернем хутару былую назву : [вёска Збляны Лідскага р-на] / А. Кулеш // Наша слова. – 2012. – № 40. – C. 7. 

  10. Кулеш, А. В поисках утраченного : история города Лиды / А. Кулеш // Советская Белоруссия. – 2009. – 24 июля. – C. 16.

  11. Кулеш, А. Вёска-спадарожніца на карце Лідчыны [в. Агароднікі, Лідскага р-на] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2013. – 2 лістапада. – C. 5

  12. Кулеш, А. Вуліца легендарнай Гражыны : [вуліца Энгельса] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2005. – 14 мая. – С. 5.

  13. Кулеш, А. Город, легендой овеянный = Town with legends : история и современность Лиды / Анатолий Кулеш, Катерина Серафинович // Горизонты = Horizons. – 2006. – № 1. – C. 3-27. 

  14. Кулеш, А. Дзве зоркі з абшараў біскупскай зямлі : [пра паэта Антонія Гарэцкага, які жыў у в.Біскупцы і пра Д.Бічэль, якая нарадзілася тут] / А. Кулеш // Лідская газета. – 2003. – 24 красавіка. – C. 3.


  15. Кулеш, А. Дні паражэнняў і перамог : Ліда ў гады Вялікай Айчыннай вайны / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2003. – 2 ліпеня. – C. 2.

  16. Кулеш, А. “Зару” запальвалі для “Усходу”, але забыты тыя, хто рабіў гэта : [Лідскія падпольшчыкі] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2003. – 2 снежня. – С. 2.

  17. Кулеш, А. Зблянскі радавод / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2005. – 9 красавіка. – С. 4.

  18. Кулеш, А. Им пели песни ветры под крылом : [захоронения польских летчиков Лиде на кладбище по проспекту Победы (бывшая улица Энгельса)] / Анатолий Кулеш // Лiдская газета. – 2012. – 3 студзеня. – C. 3.

  19. Кулеш, А. ...И отселе пошла быть копейка... : к появлению в обращении разменной русской монеты, копейки, имеет некоторое отношение наш город Лида и Лидчина / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2009. – № 44. – C. 7.

  20. Кулеш, А. Итальянцы в Лиде и на Лидчине : [поселение пиаров в Лиде] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – № 25. – 24 июня.  

  21. Кулеш, А. Імёны, вартыя памяці : [гістарычныя імёны, ураджэнцы г.Ліды] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2012. – 26 чэрвеня. – C. 4.

  22. Кулеш, А. Катынская трагедия, которой нет конца : Катынь / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – № 34. – 26 августа. – C. 9.

  23. Кулеш, А. Кацілі па Лідчыне балаголы [з гісторыі гандлю на ЛІдчыне. 1939г.] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2014. – 24 мая. – C. 4.  

  24. Кулеш, А. Лида в военном мундире, или в поисках утраченного : [Лидчина в период Первой мировой войны] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2009. – 22 октября. 

  25. Кулеш, А. Лида в зеркале истории : из истории города Лиды, район “Дворцовая слобода” / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – 3 июня. – C. 9.

  26. Кулеш, А. Лідчына літаратурная / А. Кулеш // Роднае слова. – 2003. – № 4. – C. 108.

  27. Кулеш, А. Любімыя Збляны па слову пазнаю / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2014. – 11 студзеня. – C. 6.

  28. Кулеш, А. Масты ў нашу даўніну : гісторыя мастоў г.Ліды / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 5 верасня.

  29. Кулеш, А. Нацыянальная мазаіка насельніцтва Ліды : [беларусы, палякі, рускія, габрэі, татары] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2003. – 5 красавіка. – C. 4.

  30. Кулеш, А. Не пайшлі нашы яйкі ім на здароўе : [пачатак Вялікай Айчынай вайны на Лідчыне] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 9 красавіка.  

  31. Кулеш, А. Нялёгкі шлях зарэчных людзей : [яўрэі Лідчыны ў гады Вялікай Айчынай вайны] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2012. – 8 мая.

  32. Кулеш, А. О “борщах” и бандитах : [Армия Крайова] / А. Кулеш // Советская Белоруссия. – 2008. – 26 августа. – C. 9. 

  33. Кулеш, А. От большого до смешного : Лидчина в годы Отечественной войны 1812г. / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2011. – № 5. – 3 февраля. – C. 24.

  34. Кулеш, А. О тех, кто стремился ощутить вкус ветра : [Лидский военный аэродром в первой половине ХХ столетия. 11-й истебительный полк Войска Польского] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2004. – 11ноября. – С. 6.

  35. Кулеш, А. Откуда пошли поляки в Беларуси? : [в т.ч. на Лидчине] / А.Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – 23 декабря. – C. 9.  

  36. Кулеш, А. От стен лидской крепости до палат Московского Кремля : [История Лиды. ХІV-ХVвв.] / Анатолий Кулеш // Принеманские вести. – 2005. – 10 февраля. – С. 27.

  37. Кулеш, А. Падзеі 17 верасня 1939 года. Погляд праз 70 гадоў : [да 70-годдзя ўз'яднання Заходняй Беларусі з БССР] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2009. – 17 сентября. – C. 24.

  38. Кулеш, А. Полк, які быў страчаны ў сусветнай вайне : [172 пяхотны полк ў Лідзе] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 18 ліпеня. – C. 4.

  39. Кулеш, А. Праз “Ферму”, “Маргі” і “Выган” – у сённяшні горад : [прыродна-ландшафтныя комплексы горада (ХІХст.), якія з часам сталі сталі гарадскімі мікрараёнамі] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 16 чэрвеня. – C. 5.

  40. Кулеш, А. Прырода Лідскага раёна і звязаная з ёй гаспадарчая дзейнасць у 50-60 гады ХХ стагоддзя / А. Кулеш // Лiдскi Летапiсец. – 2013. – № 1. – C. 59-89.

  41. Кулеш, А. Пушкин и Лидчина : [Предки и потомки поэта] / А. Ф. Кулеш // Принеманские вести. – 2004. – 9 декабря. – С. 6.

  42. Кулеш, А. Раздаўся кліч трубы ваеннай : [Вялікая Айчынная вайна на Лідчыне] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2011. – № 19. – 12 мая. – C. 24.

  43. Кулеш, А. Росчырк у небе : [з гісторыі лідскай авіяцыі] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2006. – 11 лістапада. – C. 4.

  44. Кулеш, А. Рэквием лидским цыганам : [история цыган на Лидчине] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – № 7. – 18 февраля. – C. 21.

  45. Кулеш, А. Сенчыкава разорка : адкуль што у нас пайшло : [тапаніміка] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2006. – 31 студзеня. – C. 2.

  46. Кулеш, А. Сильные духом, или Реквием мужеству коллег по профессии: [учителя-подпольщики Лидчины] / А. Кулеш // Принеманские вести. – 2010. – № 27. – 8 июля. – C. 9.

  47. Кулеш, А. Спадабаўся французам Сялец : [гісторыя вёскі Сялец у Лідскім раёне] / А. Кулеш // Краязнаўчая газета. – 2003. – №  13. – C. 6.

  48. Кулеш, А. “Тахтамышаў двор” у Лідзе : [татарскі хан Тахтамыш жыў у Лідзе з 1396 па 1399 год] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2003. – 19 красавіка. – C. 6.

  49. Кулеш, А. Таямнічая назва : назвы мясцовых геаграфічных аб’ектаў / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2006. – 29 красавіка. – C. 4.

  50. Кулеш, А. У атачэнні гісторыі : [гісторыя вуліцы Камуністычная] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2005. – 23 красавіка. – С. 4.

  51. Кулеш, А. Хутар? Не, Двор : хутар Збляны / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2012. – 14 жніўня.

  52. Кулеш, А. “Цудоўныя кветкі яго лёсу...” : Адам Міцкевіч / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2005. – 24 снежня. – C. 4.

  53. Кулеш, А. Чаму “адэскі” жыў у Зблянах? : [пра паходжанне мянушак на Лідчыне] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2006. – 12 студзеня. – C. 2.

  54. Кулеш, А. Час загадаў лятаць : [гісторыя Лідскага аэрадрома] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2012. – 20 сакавіка. – C. 4.

  55. Кулеш, А. Чацверты шлюб караля Ягайлы : [кароль Ягайла гуляў вяселле ў Лідзе ў 1422 годзе] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 21 сакавіка. – C. 4.

  56. Кулеш, А. Чыгуначны прычал, або Тры пакаленні Лідскага вакзала : [з гісторыі чыгуначнага вакзала] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2005. – 6 жніўня. – C. 4.  

  57. Кулеш, А. Шматвектарная партызанская вайна ў заходніх абласцях Беларусі ў 1941-1944 гг. / Анатоль Кулеш // Лідскі Летапісец. – 2014. – № 2. – С. 79-92. 

  58. Кулеш, А. Як падшыванцы “раззброілі” немца : [вызваленне Ліды ад нямецка-фашыстскіх захопнікаў] / А. Кулеш // Лiдская газета. – 2009. – 2 ліпеня. – C. 3.

Асноўныя творы
Аб жыцці і творчай дзейнасці
Бібліяграфія

  1. Грынкевiч, Я. Найстарэйшаму лідскаму краязнаўцу Анатолю Куляшу — 85 / Я. Грынкевіч // Наша слова. – 2012. – № 19. – 10 траўня. – C. 5.

  2. Карлюкевіч, А. Лідскі руплівец [да 75-годдзя А.Ф.Куляша] / А. Карлюкевіч // Гродзенская праўда. – 2002. – 23 лістапада. – С. 8. 

  3. Карлюкевіч, А. Руплівы лідскі краязнаўца [да 75-годдзя А.Ф. Куляша] / А. Карлюкевіч // Літаратура і мастацтва. – 2002. – 9 жніўня. – С. 12 

  4. Кулеш, А. Запісана пад дыктоўку лёсу : [урыўкі з біяграфічнага нарысу “Пра час і пра сябе”] / А. Кулеш // Лiдскi Летапiсец. – 2007. – № 2; № 3-4. 

  5. Кулеш, А. Старонкі з майго жыцця : [аўтабіяграфія А. Кулеша] / А. Кулеш // Краязнаўчая газета. – 2008. – № 16. – C. 7. 

  6. Лукьянец, Е. “Раньше я работал, чтобы жить, теперь живу, чтобы работать...” / Е. Лукьянец // Лiдская газета. – 2014. – 6 сакавіка. – C. 4. 

  7. Найстарэйшаму лідскаму краязнаўцу Анатолю Куляшу – 85 // Лiдскi Летапiсец. – 2012. – № 2. – C. 10-11. 

  8. Пайшоў з жыцця лідскі краязнавец Анатоль Кулеш // Наша слова. – 2014. – № 14. – 2 красавіка. – C. 2. 

  9. Суднік, С. Анатоль Кулеш / Станіслаў Суднік // Ад лідскіх муроў: літар.-маст. зборнік 2012-2015гг. / гал. рэд. С. Суднік; уклад. С. Суднік, А. Хітрун. – Ліда, 2015. – № 8. – С. 420-421.

  10. Суднік, С. Анатоль Кулеш / Станіслаў Суднік // Ад лідскіх муроў : літар.-маст. зборнік 2012-2015гг. / гал. рэд. Станіслаў Суднік ; уклад. Станіслаў Суднік, Алесь Хітрун. – Ліда, 2015. – № 8. – С. 420-421. 

  11. Суднік, С. Пайшоў з жыцця лідскі краязнавец Анатоль Кулеш / Станіслаў Суднік // Лідскі Летапісец. – 2014. – № 1. – С. 10. 

bottom of page